Schrijven op tekstniveau B1

Rond 2010 ontstond de trend om de leesbaarheid van een tekst te meten volgens de zogeheten B1-systematiek. Het idee is om de moeilijkheidsgraad van teksten in te delen in zes categorieën: A1, A2, B1, B2, C1 en C2. De beide A's zijn voor laaggeletterden en kinderen. Teksten in de categorie n C1 en vooral C2 zijn alleen begrijpelijk voor academici en mensen die heel erg hun best doen. B1, de makkelijkste van de twee B's, staat voor een relatief eenvoudig taalgebruik dat een tekst begrijpelijk maakt voor vrijwel alle volwassen Nederlandstaligen. B1 is daarmee het ideale tekstniveau voor commerciële websites of websites van organisaties die een breed publiek willen bereiken en overtuigen.

Wat is B1?

Een B1-tekst bestaat uit actieve, persoonlijke zinnen zonder tangconstructies. De zinnen hebben bij voorkeur niet meer dan tien woorden, maar zeker niet meer dan vijftien. Ook de woorden zelf zijn relatief kort, ze zijn bekend bij vrijwel iedere Nederlandstalige en hebben een letterlijke betekenis. Een alinea telt niet meer dan honderd woorden - dat zijn dus hooguit tien (korte) zinnen - en heeft een duidelijke thematische eenheid die goed wordt gedekt door de kop die erboven staat. En natuurlijk: de samenhang en ook de opbouw moeten optimaal zijn. Bovendien schrijven we de kern van een alinea meteen in de eerste zin.

Goed idee?

De alinea hierboven is niet helemaal 'B1'. De vierde zin bestaat uit 31 woorden, minstens 16 te veel. Maar professionele taalgebruikers waarschuwen dat we ons niet blind moeten staren op (te) algemene criteria. Zit een lezer eenmaal goed in een tekst, dan mag een zin best wat langer zijn en is vooral belangrijk dat de zin duidelijk is, niet ontspoort en een prettig 'ritme' heeft. Bovendien doet juist de afwisseling van korte en lange zinnen wonderen als het erom gaat de aandacht van lezers vast te houden. Laten we zeggen: het is ook een kwestie van gevoel.

Nuances?

Een probleem is ook dat krampachtig vasthouden aan bovengenoemde regels ten koste kan gaan van de nuances die een overtuigende tekst soms moet hebben. En misschien is het wel helemaal niet mogelijk om álle mogelijke doelgroepen met een en dezelfde tekst te overtuigen. Toch zijn bovengenoemde criteria zeker bruikbaar. Vooral in het begin van een tekst kunnen (te) lange zinnen lezers afschrikken. Hoe dan ook, wilt u teksten op uw website of in uw papieren folder op B1-niveau, dan gaan we dat doen.